Nutritionele opvang in geval van nierfalen in dialysefase

Het belang van voeding bij terminaal nierfalen behandeld met dialyse

In 2014 werden in Frankrijk bijna 11 000 nieuwe patiënten behandeld voor terminale nierinsufficiëntie, een stijging van 2% ten opzichte van het voorgaande jaar. Eén op de twee patiënten was 70 jaar of ouder.
Eind 2014 werden bijna 80 000 mensen behandeld voor een terminaal chronische nierinsufficiëntie waaronder 56% dialysepatiënten en 44% dragers van een transplantaat.*

Bij een beschadigde nierfunctie, houden de voedingsvoorschriften een essentiële plaats in bij de opvang en ondersteuning van de ziekte. Het aanpassen van de voeding bij nierinsufficiëntie staat toe een stabiele metabolische toestand te behouden, alsook het vertragen van nier laesies.

* Bron: Haute Autorité de santé (HAS). Guide du parcours de soins. Maladie rénale chronique de l’adulte.

Eiwitinname

Eiwit- en energie-ondervoeding komt vaak voor bij patiënten met CRF en deze anorexia neemt toe met de afname van de nierfunctie.
Deze eiwit-energie-ondervoeding gekoppeld aan nierfalen, combineert een afname van de vetvrije massa en de proteïnevoorraden en/of lagere energiereserves.

Zo zijn in het laatste stadium van CRF, 40 tot 60% van de patiënten die dialyse beginnen meestal al ondervoed.

Andere factoren kunnen ook leiden tot een ondervoedingstoestand : spijsverteringsstoornissen, smaakverlies, polymedicatie, bloedarmoede (hemodialyse), chronische ontstekingen, hormoonontregeling, … evenals omgevingsfactoren : minder lichaamsbeweging of slechte dialysekwaliteit.

Aanbevolen voedingswaarden voor dialysepatiënten

 Natrium-, kalium-, fosforinnames

•         Bij de dialysepatiënt, hoopt natrium zich op en veroorzaakt zo vochtretentie en hoge bloeddruk. Beperking is hoogst noodzakelijk : zonder beperking is de anti-hypertensieve medicatie niet doeltreffend en is de gewichtstoename tussen twee dialyses te belangrijk. 
•         Kalium speelt een rol in het samentrekken van alle spieren, inclusief het hart. Het draagt bij tot een goede werking van het zenuwstelsel. Een te hoge concentratie in het bloed kan schadelijk zijn en leiden tot hart- en vaatstoornissen (met name hartstilstand).
   
•        Fosfor wordt gebruikt voor de bouw van botten en tanden. Overmatige aanwezigheid in het bloed veroorzaakt jeuk, gewrichtspijn en demineralisatie van de botten.

Belang van voedingsadviezen et van dieetbijstand bij nierinsufficiëntie of voor dialysepatiënten

Het opstarten van een dieet is essentieel van zodra de eerste tekenen van ondervoeding verschijnen en moet volledig geïntegreerd worden in de behandeling van de patiënt.

Deze moet rekening kunnen houden met iemands persoonlijke ervaring (sociale, familiale, psychologische factoren) en de patiënt bewust en verantwoordelijk maken voor het belang van een goede navolging van de dieetregels teneinde de gestelde doeleinden progressief te bereiken.